A demanda deste avogado experto en dereitos humanos e memoria histórica é relevante logo de que o xulgado do contencioso-administrativo número 2 de Valladolid obrigase ao Concello de Olmedo a elaborar un catálogo de vestixios neste municipio sobre a guerra civil e a ditadura, así como á retirada de calquera simboloxía do réxime franquista e a súa represión. É a primeira sentenza emitida por incumprimento da Lei de Memoria Histórica, non admite recurso e estima a demanda interposta por Ranz para instar ao cumprimento da normativa neste municipio e varias ducias máis en diferentes autonomías.
A vaga desta vía xudicial chegou tamén a Galicia e máis concretamente a estes concellos, aínda que algúns deles prevense que acheguen a documentación que demostre a retirada da simboloxía ou as iniciativas tomadas para levalo a cabo. O dereito de petición, fundamental e recoñecido na Constitución, refírese nesta ocasión a casos "de rúas e avenidas que exaltan de maneira evidente a ditadura ou represión franquista a través de personaxes senlleiras dela", explica Eduardo Ranz. Son casos como a rúa Caudillo de Beade ou doutras coa denominación Generalísimo nalgunhas destas localidades.
Xa hai máis dun ano, este mesmo avogado denunciara sete alcaldes e tres bispados por manter simboloxía franquista. Naqueles casos, tal e como explica, "as demandas foron arquivadas ao non prosperar a vía penal". Desta vez é diferente, xa que "a vít contencioso-administrativa si adoita prosperar ao dirixirse contra o concello ou o órgano colexiado". A sentenza contra a administración local de Olmedo "senta un precedente".
"Somos optimistas porque a formulación legal empregada é a mesma de todas as demandas, onde se alude ao incumprimento dalgúns artigos da Lei de Memoria Histórica, aprobada hai nove anos", di. Concretamente, os artigos 15.1 e 15.3. Neles asegúrase que as administracións públicas "tomarán as medidas oportunas para a retirada de escudos, insignias, placas e outros obxectos ou mencións conmemorativas de exaltación, persoal ou colectiva, da sublevación militar, da guerra civil e da represión da ditadura". Tamén, que o Goberno central, en colaboración coas comunidades autónomas e as entidades locais, elaborarán "un catálogo de vestixios relativos" ao conflito e ao franquismo.
"A Lei de Memoria Histórica cumprirá unha década o ano que vén, o tempo que os concellos levan incumpríndoa", destaca Ranz, que considera que, "desde un punto de vista democrático e xurídica, hai dúas opcións: dar cumpriento á lexislación de maneira inmediata ou seguir dilatando, e con isto ser cómplices do golpe de Estado de 1936 contra a legalidade da Segunda República", conta.
O avogado cre que a repercusión mediática das demandas e, sobre todo, de sentenzas como a da localidade de Olmedo "fan deste un problema visible e que as administracións locais reaccionen malia que a lei xa ten dez anos". "A esperanza non só é desde o punto de vista xudicial, senón tamén pola reacción das administracións ante as noticias que saen dos medios doutros procesos xudiciais", di o letrado, que confía en que a propia iniciativa dos concellos arranxe unha ilegalidade que suma anos.