O grave da situación non é que as dereitas e os partidos do réxime, utilicen esa lóxica "suarista"; é o seu; eles prometen de todo porque saben que cando comecen a gobernar, os ditados van vir do poder real, da CEOE, do IBEX 35, de Bruxelas, do exercito e a súa cabeza visible, o rei, ou da igrexa... O que na transición chamábanse os "poderes fácticos".
O grave é que as forzas que se din transformadoras, aínda que reducisen a súa mensaxe a ser o "conselleiro de esquerdas/social" do PSOE, non comecen os seus discursos: todo o que podamos prometer vai ter que enfrontar os seguintes inimigos, e por tanto, a única promesa real que podemos facer, é que só coa loita o imos a conquistar.
Porque vexamos "polo miudo" esta afirmación
Prométense políticas que impulsen un desenvolvemento sustentable que non supoñan a destrución actual da natureza. Isto é imposible de realizar se non se acaba coa lóxica depredadora do sistema capitalista. O desastre ecolóxico non é resultado da inconsciencia do ser humano, senón da necesidade intrínseca do sistema á acumulación de capital; “renovarse ou morrer” é a súa lema... Pero renovarse non ao servizo das necesidades sociais, senón da concentración de capital en cada vez menos mans.
Calquera alternativa que non denuncie a raíz do problema, non deixa de ser unha utopía, un saúdo á bandeira que terá como consecuencia que a forza política que queira gobernar teña que aceptar estes limites,... Ou ben rompe abertamente con eles.
Prométense a nivel municipal políticas de vivendas para os chamados “sectores máis desfavorecidos” da sociedade, coma se esa situación fose consecuencia dunha lotaría, onde uns son favorecidos pola sorte e outro non.
Óbviase que a vivenda é unha mercadoría como calquera outra, polo que a súa construción e venda é parte do mercado capitalista, e que para darlle unha a todas as persoas que as necesitan habería que romper con ese mercado; nacionalizando o chan e o parque de vivendas. Por iso prometer vivenda digna para todos e todas, sen romper co mercado capitalista é directamente enganar á poboación.
Todos os municipios teñen, en maior ou menor medida, privatizados os servizos públicos, sexan de transporte, ORA (que non máis que a privatización do chan público), gardarías, etc. A única maneira que se convertan en verdadeiros servizos públicos, e non negocios cos beneficios garantidos polas institucións e concellos, é remunicipalizarlos. Ah!, novamente atopamos cos intereses privados, das grandes empresas de “servizos” tipo ACS, ACCIONA, etc., que fan un gran negocio con eses servizos.
Pero as promesas que se fagan tamén teñen unha premisa, que se non se mencionan como previo a calquera oferta electoral, converten ao que o faga, no mellor dos casos, nun utópico, e no peor nunha fraude: as leis de austeridade como a Lei Montoro de control de Déficit convértenas en papel mollado. Un candidato pode prometer o que lle plazca en campaña electoral, despois virá o tío paco coas rebaixas, e as promesas polo desaugadoiro.
Esta é a realidade de calquera campaña electoral, son un paripé para facer que a poboación dun aval por catro anos a quen vai gobernar en nome dos que realmente cortan o bacallau, os donos das empresas de servizos, principalmente as que cotizan no IBEX 35, dos bancos que prestan aos concellos e institucións para que estes contraten esas compañías privadas, e toda a rede de pequenas concesións privadas de servizos e construcción que pululan ao redor destas institucións.
Esta é a lóxica do mercado electoral, os candidatos / as levan até o final o “podo prometer” de Suárez, e compiten na ver quen promete máis. É un mercado e o gañador leva as chaves dos orzamentos municipais, desde onde se financiarán ás empresas privadas. Acabar con estas redes clientelares grandes e pequenas, municipalizando todos os servizos públicos, é o primeiro paso para construír unha política municipal ao servizo do pobo traballador.
A lóxica dunha política transformadora é a oposta e, fronte ás aparencias, a única realista. Como vimos é unha utopía pensar que baixo este sistema capitalista, con este réxime do 78 coas liberdades administradas polos neo franquistas da Audiencia Nacional (ex TOP) e baixo a mirada atenta da Unión Europea e a súa política de recortes, pódese tan sequera pensar en modificar o máis mínimo as condicións de vida dos barrios obreiros e populares.
A única promesa que se pode facer en plena campaña electoral é a de loitar antes e despois das eleccións por unha cidade ao servizo dos seres humanos, fronte ás actuais construídas para manter a estrutura de clases da sociedade; onde os servizos non son servizos, senón “nichos de negocio”, onde a vivenda é unha mercadoría non un dereito, e por tanto “nicho de negocio” para especuladores, onde o urbanismo está posto ao servizo do automóbil privado e o transporte individual, en detrimento do transporte colectivo.
A utopía das “forzas do cambio” é que “poden prometer e prometen” un cambio nas cidades e vilas, sen sinalar desde o principio que os inimigos a bater son os mesmos que aprobaron reformas laborais e de pensións, que enviaron a “piolines” contra os cataláns, que aprobaron leis como a Mordaza, e que teñen á fronte á monarquía neo franquista, coa vixilancia da UE.
É utópico pensar, e menos xa prometer, que se pode facer a menor xestión ao servizo da clase traballadora e os sectores oprimidos, sen enfrontar ao réxime do 78, do que os municípios son unha das suas institucions, e a UE, sen romper con eles. Entrar a gobernar en gobernos municipais nestas condicións, convérteas en parte do problema e non da solución.
A perspectiva non é outra que a de que só loitando contra este Réxime e a Unión Europea, abrindo uns procesos constituíntes que rompa con eles, parte dunha Europa dos Traballadores / as e os pobos, pódese reverter a situación de degradación constante que viven os barrios obreiros e populares de todas as cidades. Neste camiño, defenderanse coa mobilización social todas as esixencias parciais que sexan necesarias, pero sempre baixo a óptica da ruptura co réxime e a UE. Calquera outra perspectiva só é vender fume e utopía á poboación traballadora.
Os concellos, parte do estado
Cando chegan as eleccións municipais, parece que os concellos son institucións alleas ao estado, ao réxime do 78; coma se fosen parte da democracia directa. E certamente é todo o contrario. Son institucións tan do réxime que son as que manteñen o esquema de poder máis individual, son cuase ditaduras do alcalde, que ten un poder case total.
O que cambiaron son as formas de elixir os concelleiros; baixo o franquismo votábase (se, votábase, só que só se ?presentaban? os franquistas, os que non o eran acababan no cárcere) por seccións sociais, o terzo familiar, por elección dos organismos sindicais do municipio, o que se chamou popularmente o terzo sindical, e entre entidades económicas, culturais e profesionais do municipio, cunha lista de candidatos que propuña o gobernador civil ao concello, e que se chamaba o terzo de entidades ou corporativo. Agora son os partidos os que establecen as listas de candidatos a concelleiros.
A transición nos concellos fixo o mesmo que no estado, mantendo o esquema da institución do franquismo, introducíronse as formas da democracia representativa e burguesa que lles deu unha verniz progresista. Pero seguen sendo institucións opostas polo vértice á democracia directa.
Os elixidos, desde o alcalde até os concelleiros non pode ser revogados polos electores, fíxanse eles os seus salarios sen limite, deciden sobre condicións importantes da vida da poboación como o transporte, a vivenda ou o urbanismo, con limítelos que impón o estado, e que baixo ningún caso poden traspasar. Por iso, ao redor dos concellos, e os seus orzamentos, móvense unhas redes clientelares de pequenos, medianos e grandes empresas que se benefician das privatizacións e saquean os orzamentos municipais.
Por iso, os municipios non son esas institucións “próximas” ao pobo como nos venden; senón que son institucións dun mesmo réxime co que hai que romper, acabando co poder omnímodo do alcalde, rebaixando os salarios dos concelleiros, por lei, ao da media da clase traballadora -non basta con entregar unha parte a unha ONG, non é un problema individual, senón colectivo-, establecendo a revocabilidad de todos os cargos.
Un verdadeiro municipalismo que se base na democracia directa, debe fomentar as AA VV / asembleas populares, que con carácter decisorio, poidan acordar sobre as partes dos orzamentos que lles correspondan ao seu territorio; non só sobre unha porcentaxe irrisorio como os chamados “orzamentos participativos”, que deixan o groso do mesmo a disposición do goberno municipal de quenda. Unhas AAVV / asembleas populares independentes do municipio, sen subvencións nin nada polo estilo, que controlen xunto coas organizacións obreiras, o funcionamento da institución.
Isto, está claro, supón romper tamén no municipio, co réxime do 78; polo que a loita por conquistar a democracia directa nos concellos é parte do proceso constituínte máis amplo, a nivel estatal.